Ως πότε "το Κακό θα υπερβαίνει ποσοτικά κατά πολύ το Καλό;" Από την πιο τρυφερή παιδική του ηλικία ο άνθρωπος αποτελεί αντικείμενο εθισμού (κυρίως μέσω των ειλημμένων ιδεών που κυριαρχούν και που του επιβάλλονται έξωθεν) σε ένα κοινωνικό Συναινετικό Κοσμοείδωλο το οποίο προσπαθεί να παρουσιάσει έναν κόσμο εξωραϊσμένο, ούτως ώστε να γίνεται αποδεκτός από τη συνείδησή του και στοιχειωδώς «φιλικός» και βιώσιμος.
Έτσι, του φαίνονται εντελώς φυσιολογικά πράγματα που, υπό άλλες συνθήκες, θα φάνταζαν μάλλον άκρως αφύσικα: τα τεμαχισμένα κουφάρια ζώων που κρέμονται στα τσιγκέλια του κρεοπωλείου («αυτή είναι η τροφική αλυσίδα»), οι καυγάδες και οι χειροδικίες του γάμου («έτσι είναι τα ζευγάρια, μαλώνουν πότε-πότε»), η κακοποίηση των παιδιών («ε, γονιός είναι, θα δώσει και κανένα χαστούκι»), και κατ’ επέκταση και όλα τα υπόλοιπα βίαια κοινωνικά φαινόμενα, όπως οι κοινωνικές συγκρούσεις, οι πόλεμοι, κλπ., αρχίζουν να παίρνουν σταδιακά διαστάσεις εξ ίσου αναγκαίες και αναπόφευκτες με τις φυσικές καταστροφές, όπως είναι οι σεισμοί, οι επιδημίες, οι λιμοί, κλπ.
…και όλα αυτά καλύπτονται σταδιακά από έναν τόσο ανθεκτικό και αυτονόητο μανδύα «κανονικότητας», ώστε κανείς να μην σκέφτεται ότι ορισμένα από αυτά τα «φυσιολογικά» φαινόμενα περιορίζονται στον άνθρωπο και είναι παντελώς άγνωστα στο βασίλειο των ζώων, τα οποία π.χ. δεν έχουν συζυγικούς καυγάδες, δεν κακοποιούν τα μικρά τους, σκοτώνουν σπανιότατα άτομα του δικού τους είδους, κλπ.
Αποτέλεσμα αυτής της νοοτροπίας είναι ένας κοινωνικομιμητικός εθισμός στο περιρρέον κακό και μια τάση αυτόματης, σχεδόν ψυχαναγκαστικής, αναπαραγωγής του.
Είναι γεγονός ότι επειδή στο Σύμπαν κυριαρχεί η διπολικότητα, ότι επειδή τα πάντα καθορίζονται από το αντίθετό τους (φως-σκοτάδι, ζεστό-κρύο, μικρό-μεγάλο, αρσενικό-θηλυκό, κλπ.), και η ύπαρξη Καλού-Κακού φαίνεται αρχικά να είναι μια «φυσιολογική» κατάσταση. Το πράγμα αρχίζει να περιπλέκεται όταν διαπιστώσουμε ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχει μια σημαντική διαφορά ποσοτικής φύσεως: το Κακό υπερβαίνει ποσοτικά κατά πολύ το Καλό. Και για να αποφύγουμε κάθε υπόνοια ανθρωποκεντρισμού θα ορίσουμε ως Κακό την ύπαρξη διαρκών σοβαρών προβλημάτων και την έλλειψη βιοψυχικής ηρεμίας των έμβιων όντων.
Δημήτρης Χοροσκέλης
* Η λέξη προέρχεται από το θρυλικό τελευταίο βασιλιά του Πόντου, Μιθριδάτη τον Στ' Ευπάτορα Διονύσιο (132-63 π.Χ.), που, επειδή φοβόταν μήπως τον δηλητηριάσουν, δηλητηρίαζε περιοδικά ο ίδιος τον εαυτό του με μικρές μη θανατηφόρες δόσεις δηλητηρίου.
Ο όρος χρησιμοποιείται και μεταφορικά για να περιγράψει τη σταδιακή εξοικείωση και αποδοχή πραγμάτων που προηγουμένως θεωρούνταν ιδιαίτερα επικίνδυνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου